Pamiątkowy medal wydany przez Szpital Wojskowy JW 1201 Opole
JW (Jednostka Wojskowa) 1201:
54.Batalion Medyczno-Sanitarny (1955 – 1962)
54.Batalion Medyczny (1962 – 1981)
54.Batalion Medyczny – Specjalistyczna Przychodnia Lekarska (1981 – 1982)
54.Batalion Medyczny – Szpital Wojskowy (1982 – )
awers – napis : Natura Sanat Medicus Curat (tł.: Natura leczy, lekarz się troszczy)
średnica: 4,5 cm.
Pamiątkowy medal z okazji 40. lecia 4. Wojskowego Szpitala Klinicznego z Polikliniką we Wrocławiu.
awers: w otwartej książce na tle Laski Eskulapa – symbolu medycyny, uwzględniono kluczowe daty: 1944 – 1984 oraz po okręgu – nazwy miejscowości związanych z historią szpitala: Białopole – Kiwerce – Rokitnica – Wrocław;
rewers: nad czołgiem skrót: SOW – Śląski Okręg Wojskowy
sygnowany podwójnie: HJ (?) i PR.
wymiary: 7,5 x 7,5 cm
Początki 4. Wojskowego Szpitala Klinicznego z Polikliniką SP ZOZ sięgają kwietnia 1944 r. , gdy w miejscowości Białopole (Ukraina) powstał 6. Szpital Lekko Rannych (szpital polowy), który tworzyła grupa polskich lekarzy, pracując w bardzo trudnych warunkach: przy niedostatku sprzętu, odpowiednich pomieszczeń (szpital zorganizowano w wiejskich zabudowaniach), wyposażenia oraz lekarstw. Szpital przemieszczał się wraz z wojskiem. Życie i zdrowie żołnierzy ratowano m.in. w Kiwercach k. Garwolina, Ostródzie, Bydgoszczy, Złotowie, Resku, Witnicy oraz Biesenthal pod Berlinem.
Po zakończeniu wojny, placówka pod nazwą 7. Wojskowy Szpital Okręgowy została przeniesiona do Zabrza-Rokitnicy, do budynków zajmowanych później przez Śląską Akademię Medyczną. W tym okresie pomagała głównie rannym i inwalidom oraz żołnierzom odbywającym czynną służbę zawodową.
W 1946 szpital przeniesiono po raz kolejny, tym razem do Wrocławia. Jako 4. Wojskowy Szpital Okręgowy funkcjonował w pomieszczeniach przy ul. Traugutta, lecząc pacjentów w sześciu oddziałach: chirurgicznym, chorób wewnętrznych, skórno-wenerycznym, ginekologiczno-położniczym oraz laryngologiczno – okulistycznym. Na przełomie lat 1950 i 1951 placówkę ulokowano w bardziej nowoczesnych pomieszczeniach przy ul. Czerskiej (obecnie ulica Weigla). Gwałtowny rozwój zbiegł się z nadaniem w 1978 roku statusu szpitala klinicznego. Obecnie składa się z pięciu dużych klinik, 27 oddziałów klinicznych, szpitalnego oddziału ratunkowego, lądowiska dla śmigłowców, kilkunastu zakładów specjalistycznych, laboratoriów, pracowni diagnostycznych oraz polikliniki i pełnoprofilowej stomatologii. Dysponuje najnowszej generacji aparaturą medyczną i sprzętem diagnostycznym.
Pamiątkowy mosiężny medal Instytutu Medycyny Lotniczej w Warszawie ; na awersie wzbijający się Ikar na tle otwartej prawej dłoni;
sygnatura JJ – Jerzy Jarnuszkiewicz, znak Mennicy Warszawskiej
wymiary: 70 mm
Pamiątkowy medal wydany przez Wojskowy Instytut Medycyny Lotniczej upamiętniający pierwszego Polaka w kosmosie w 1978 r. Pierwszym i jedynym w dotychczasowej historii Polakiem, który odbył lot w kosmos był Mirosław Hermaszewski (1941 – 2022) – polski lotnik, generał brygady, pilot Wojska Polskiego.
Pamiątkowy medal Wojskowego Instytutu Higieny i Epidemiologii im. Gen. K. Kaczkowskiego z wizerunkiem patrona – Gen. Karola Kaczkowskiego, 1797-1867
wersja srebrna i brązowa
znak Mennicy Warszawskiej
Karol Maciej Kaczkowski (1797 – 1867) – polski lekarz, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, lekarz przyboczny księżnej łowickiej Joanny Grudzińskiej, pionier medycyny ratunkowej. W randze generała – naczelny lekarz armii polskiej w Powstaniu Listopadowym (1830/1831).
W 1821 ukończył studia w Wilnie, broniąc się pracą doktorską o kołtunie i powrócił do Krzemieńca jako doktor medycyny, gdzie został wykładowcą w Liceum Krzemienieckim. Rozpoczął wówczas także pracę naukową w tematach: szczepień przeciwko ospie, higieny i zdrowia fizycznego. W styczniu 1830 został profesorem Katedry Medycyny Praktycznej i Kliniki Terapeutycznej Królewskiego UW.
Po wybuchu Powstania Listopadowego, mianowany generałem sztabslekarzem armii Królestwa. Przed bitwą o Olszynkę Grochowską zorganizował nowoczesną służbę sanitarną w tym noszowych działających na polu bitwy, którzy ewakuowali rannych do lazaretów. Opiekę zapewniano także rannym żołnierzom rosyjskim, którymi opiekowali się rosyjskojęzyczni felczerzy.
Własne praktyki propagował w formie zaleceń i okólników dla lekarzy wojskowych – m.in. dezynfekcję przy pomocy chlorku wapnia. W czasie epidemii cholery po bitwie pod Iganiami, zorganizował szpitale choleryczne (izolacja choleryków od pozostałych pacjentów) m.in. w Mieni i Warszawie.
Po upadku powstania wyjechał najpierw do Elbląga, gdzie zaangażował się w zwalczanie cholery. Następnie osiadł we Lwowie. Był jednym z autorów haseł do 28 tomowej Encyklopedii Powszechnej Orgelbranda z lat 1859–1868.
Po wybuchu Powstania Styczniowego (1863 r.), mimo podeszłego wieku, został zesłany z Odessy, gdzie przebywał na leczeniu, do Wałujek w Gubernii woroneskiej. Wiosną 1867 r. uzyskał pozwolenie opuszczenia Gubernii pod warunkiem stałego zamieszkania w Chersoniu, dokąd przybył w lipcu i zmarł we wrześniu tegoż roku.
Pamiątkowy medal wydany z okazji 40. lecia Kliniki Chirurgii Urazowej, Polowej i Ortopedii Szpitala Klinicznego Wojskowej Akademii Medycznej, 1950 – 1990 oraz na pamiątkę VII Konferencji Ortopedów Wojska Polskiego, która odbyła się w Łodzi we wrześniu 1990 r.
Medal sygnowany AN i znakiem Mennicy Warszawskiej
Poszukiwany przez kolekcjonerów ciekawy medal wydany w 1973 r. przez Mennicę Państwową dla Wojskowej Akademii Medycznej w Łodzi, wg. projektu Józefa Miszteli (sygnatura JM)
brąz srebrzony
średnica: 7 cm
Pamiątkowy lub uznaniowy medal z wizerunkiem gen. Bolesława Szareckiego (1874-1960) wydany przez Centralny Szpital Kliniczny Wojskowej Akademii Medycznej im. gen. Bolesława Szareckiego w Warszawie;
dwie wersje: złoty i srebrny
średnica: 7 cm
sygnatura: Edward Gorol
Pamiątkowy medal wybity z okazji 70. lat Wyższego Wojskowego Szkolnictwa Medycznego 1922 – 1992
awers: w środku widoczny zarys odznaki pamiątkowej Szkoły Aplikacyjnej Oficerów Korpusu Sanitarnego, Wojskowej Szkoły Sanitarnej, Oficerskiej Szkoły Sanitarnej, Szkoły Podchorążych Sanitarnych Centrum Wyszkolenia Sanitarnego z 1922 r.
rewers: w środku: symbol medycyny – Laska Eskulapa; po lewej stronie skróty: WSS – Wojskowa Szkoła Sanitarna (1922-1925); SPS – Szkoła Podchorążych Sanitarnych (1928 – 1939); PWL UE – Polski Wydział Lekarski (1941-1949; Francja, Szkocja, Szwajcaria, Środkowy Wschód); FWM – Fakultet Wojskowo Medyczny (1950-1958); WAM – Wojskowa Akademia Medyczna (1958 – ostatecznie zlikwidowana w 2002 r.); po prawej stronie: 1922 – 1992
Medal ku czci pierwszej kobiety – chirurga żupnego
awers: MAGDALENA BENDZISŁAWSKA VIELICIENSIS (po okręgu) na środku scena z życia Magdaleny
rewers: INTER MULIERES POLONIAE PRIMA ARTIS CHIRURGICAEPERITISSIMA A.D. 1697 PRIVILEGIO REGALI INSIGNITA (sekwencja autorstwa doc. dr Danuty Turkowskiej; w tł. : Między kobietami Polkami pierwsza w sztuce chirurgii wyróżniona przywiwilejem królewskim w roku 1697).
sygnowany: Małgorzata Kot
darowizna: prof. Zdzisław Gajda; Prezes Krakowskiego Towarzystwa Miłośników Historii Medycyny
Magdalena Bendzisławska, żyjąca na przełomie XVII i XVIII w. była ewenementem na skalę światową i pierwszą w Polsce kobietą chirurgiem, znaną z imienia i nazwiska. Niestety niewiele o niej wiemy – w 1850 r. ogromny pożar Krakowa zniszczył m.in. archiwalia miejskie. Prawdopodobnie jedyną zachowaną wzmianką prasową jest notatka (przedruk) z Tygodnika Krakowskiego z 1834 r. (nr 38, s. 193) pod sensacyjnym tytułem Kobieta Chirurg. Wraz z mężem Walentym, oficjalnym cyrulikiem kopalnianym (cyrulikiem czyli chirurgiem; takie było znaczenie słowa „chirurg” do końca XVIII wieku, a nawet przez pierwszą połowę wieku XIX), mieszkała tuż przy kopalni w Wieliczce. Walenty otrzymał przywilej wykonywania zawodu w 1694 r. jeszcze od króla Jana III Sobieskiego. Mąż niestety zmarł przedwcześnie zostawiając Magdalenie zakład i niezbędne narzędzia w spadku. Tradycyjnie w takiej sytuacji, wdowa po cyruliku zatrudniała czeladnika, który przejmował obowiązki. Jednak ambitna Magdalena postanowiła poprowadzić go sama. Przez trzy lata asystując mu przy zabiegach chirurgicznych i dentystycznych przeszła wszystkie szczeble wtajemniczenia i dysponowała niezbędną wiedzą do samodzielnej działalności. Magdalena potrzebowała jednak oficjalnej zgody króla. W końcu doceniono jej wyjątkowe umiejętności i wiedzę. 6 października 1697 r. dostała prawo do wykonywania zawodu na mocy dyplomu królewskiego wydanego przez ówczesnego władcę Augusta II Mocnego. W przywileju przyznano, że jest „chirurgiem w swym rzemiośle doskonałym” i ma prawo, wiedzę i umiejętności, by przejąć obowiązki lekarza żupnego. Rok później, korzystając z obecności w kopalni Komisji Wizytującej, wystąpiła o potwierdzenie prawa do wykonywania zawodu. Przedłożyła dwa przywileje: zmarłego męża i swój na podstawie, którego Komisja przyznała jej prawa i przywileje członka Cechu Cyrulików. Zgodnie z cechową tradycją Magdalena złożyła przyrzeczenie według roty, musiała także okazać komplet narzędzi: pudło z brzytwami, nożycami, grzebieniami, kleszcze do zębów, szczypczyki stomatologiczne, słój z pijawkami i inne oraz wykazać się umiejętnością wykonywania maści, opatrunków i znajomością anatomii i stosowania leków. W praktyce Magdalena obok czynności chirurgicznych, podejmowała też czynności dentystyczne i okulistyczne: usuwała zaćmę i ciała obce z oka, unieruchamiała złamania, usuwała zęby, opatrywała rany i puszczała krew.
Jej pamięci poświęcony jest medal – zaprojektowany przez Małgorzatę Kotównę i wykonany w jej krakowskiej pracowni – jest hołdem dla wszystkich kobiet, które sprawdziły się w chirurgii, przez długie lata zastrzeżonej jedynie dla mężczyzn. Medal jest wręczany od 2011 r. na głębokości 135 metrów pod ziemią, w komorze Jezioro Wessel – jednej z najpiękniejszych komór solnego labiryntu Uzdrowiska Kopalnia Soli „Wieliczka”.
Laureatki medalu: prof. Jadwiga Stypułkowska (2011 r.), prof. Małgorzata Zaleska, dr Maria Panaś, prof. Grażyna Wyszyńska-Pawelec oraz dr Elżbieta Róg-Grochowska – po raz pierwszy – chirurg dziecięcy (2022 r.).
Więcej o kobietach-chirurgach na stronie: https://izba-lekarska.org.pl/images/PM/marzec2023/24/
