Medal Gloria Medicinae nadawany przez Polskie Towarzystwo Lekarskie za wybitne zasługi dla medycyny, autorstwa Edwarda Gorola. Na medalu znajduje się wizerunek Józefa Strusia oraz dewiza Floreat Res Medica (Niech rozkwita medycyna). Przyznawany tylko dla 10 wybitnych lekarzy rocznie.
Józef Struś, (ur. 1510 r. w Poznaniu – zm. 1568 r. w Poznaniu) – jeden z ojców polskiej medycyny; humanista, tłumacz, nadworny lekarz Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta, dwukrotny burmistrz Poznania (1557-1559), naukowiec wsławiony badaniami tętna.
awers: portret, powyżej napis: THE NOBEL PRIZE IN MEDICINE 1971; poniżej : EARL SUTHERLAND
rewers: w części centralnej napis: TO THOSE WHO DURING THE PRECEDING YEAR HAVE CONFERRED THE GREATEST BENEFIT ON MANKIND FROM THE WILL OF A NOBEL (tł.: Tym, którzy w poprzednim roku sprawili ludzkości największą korzyść, z woli Nobla)
Earl Wilbur Sutherland Jr., ur. 1915 w Burlingame – zm. 1974 w Miami. Amerykański lekarz fizjolog, profesor na Uniwersytecie Vanderbilta w Nashville. Absolwent Washington University School of Medicine w St. Louis (1942 r.). Prowadził badania naukowe dotyczące mechanizmów działania hormonów. Za badania dotyczące roli cyklicznego adenozynomonofosforanu (cAMP) w regulacji hormonalnej otrzymał w 1971 roku Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny.
Pamiątkowy medal wybity z okazji 50. lecia Szpitala Klinicznego im. prof. dr. Witolda Orłowskiego 1957-2007
awers: w części centralnej wizerunek Profesora; po okręgu: 1874 – 1966 Prof. dr WITOLD ORŁOWSKI
rewers: w części centralnej tarcza herbowa dwudzielna: po lewej kwiat konwalii (symbol medycyny), po prawej laska z wężem Eskulapa; po okręgu: 50 LAT SZPITALA KLINICZNEGO IM. PROF. DR. WITOLDA ORŁOWSKIEGO 1957-2007
Medal sygnowany znakiem menniczym; złoty
Pamiątkowy medal wybity z okazji 40. lecia Szpitala Klinicznego im. prof. dr. Witolda Orłowskiego 1957-1997
awers: w części centralnej wizerunek Profesora; po okręgu: 1874 – 1966 Prof. dr WITOLD ORŁOWSKI
rewers: w części centralnej budynek Szpitala, poniżej tarcza herbowa dwudzielna: po lewej kwiat konwalii (symbol medycyny), po prawej laska z wężem Eskulapa; po okręgu: 40 LAT SZPITALA KLINICZNEGO IM. PROF. DR. WITOLDA ORŁOWSKIEGO 1957-1997
Medal sygnowany znakiem menniczym; srebrny
Witold Eugeniusz Orłowski (ur. w 1874 r. w Norwidpolu, zm 1966 r. w Warszawie) – polski lekarz internista; pionier fizjopatologii i biochemii. Absolwent Wojskowej Akademii Medycznej w Petersburgu (1896 r.). Profesor Uniwersytetu w Kazaniu (1907–1918) i Tomsku (1918–1919). Po odzyskaniu niepodległości został powołany został na katedrę medycyny wewnętrznej Uniwersytetu Jagiellońskiego (1920 – 1925); później profesor i dyrektorem II Kliniki Wewnętrznej w Warszawie (1925 – 1947). W 1943 r. grupa żydowskich lekarzy przekazała mu wyniki badań nad głodem prowadzonych w Getcie Warszawskim, co umożliwiło ich opublikowanie po zakończeniu wojny. W czasie okupacji uczestniczył w tajnym nauczaniu medycyny. Wykształcił wielu przyszłych lekarzy. Członek Towarzystwa Naukowego Warszawskiego (1927 r.), Polskiej Akademii Umiejętności (1928 r.) oraz Polskiej Akademii Nauk (1951 r.). Redaktor naczelny Polskiego Archiwum Medycyny Wewnętrznej (1928–1948). Otrzymał liczne doktoraty honoris causa m.in. Akademii Medycznej w Łodzi (1958 r.) i Uniwersytetu Jagiellońskiego (1964 r.). Autor rozpraw naukowych: doświadczalno-klinicznych z zakresu przemiany materii i przewodu pokarmowego oraz przeszło 200 prac naukowych, szczególnie z zakresu kardiologii.
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny im. prof. dr. Witolda Orłowskiego – gmach Szpitala został wzniesiony w 30. latach XX w. według projektu Romualda Gutta i Józefa Jankowskiego. Pierwotnie budowany na siedzibę biur Zakładu Ubezpieczeń Pracowników Umysłowych, przekształconą w tym okresie w Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Podczas Powstania Warszawskiego gmach Szpitala przy ul. Czerniakowskiej był szpitalem powstańczym, rozwiązany w październiku 1944 roku. Po wojnie mieściły się w nim biura Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej oraz Wydziału Rent. W 1956 roku zapadła decyzja o ponownym przekazania obiektu na potrzeby szpitalne. W 1957 r. szpitalowi nadano rangę Szpitala Wojewódzkiego.
Medal wydany przez Akademię Medyczną Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie w 1973 r.
awers: w części centralnej wizerunek Mikołaja Kopernika z konwalia w dłoni; po okręgu: NICOLAUS COPERNICUS MEDICUS 1473 – 1543
rewers: w część centralnej herb Akademii; po okręgu: ACADEMIA MEDICA CRACOVIENSIS 1973
projekt: Skulimowski
Mikołaj Kopernik (ur. w 1473 w Toruniu – zm. w 1543 we Fromborku) – prawnik, urzędnik, dyplomata, lekarz; niższy duchowny katolicki, doktor prawa kanonicznego. Z zamiłowania: astronom, astrolog, matematyk, ekonomista, strateg wojskowy, kartograf i filolog.
Zasłynął jako ten, który „wstrzymał Słońce i poruszył Ziemię”, natomiast niewielu wie, że Mikołaj Kopernik przez ponad 40 lat uprawiał praktykę lekarską jako jedyny lekarz na Warmii. W 1501 r. uzyskał od Kapituły Warmińskiej środki na sfinansowanie swoich studiów medycznych w Padwie we Włoszech. Po powrocie ze studiów został lekarzem kapituły warmińskiej, przybocznym medykiem biskupa warmińskiego. Prowadził praktykę lekarską najpierw w Lidzbarku Warmińskim, później we Fromborku. Według źródeł leczył także ubogą ludność, przygotowywał leki dla Szpitala św. Ducha we Fromborku. Do obowiązków lekarza w tamtych czasach należało przygotowanie medykamentu i dostarczenie go choremu. Jak wskazują recepty pozostawione przez Kopernika, korzystał z dostępnych środków leczniczych: składników pochodzących z zielarstwa, medycyny ludowej oraz tych zalecanych przez Avicennę i inne autorytety terapii. Kopernik bardzo poważnie podchodził do swojej praktyki lekarskiej. Na jednej z prac medycznych zanotował: „Zapamiętaj to lekarzu! Prawdziwe jest owo powiedzenie Avicenny, że niewiedzący doprowadza do zabójstwa i dlatego jego powiedzenie powinno być w pamięci każdego ostrożnego lekarza”. Miał także osiągnięcia w zakresie epidemiologii i profilaktyki zdrowia.
Pamiątkowy medal wybity z okazji 200. rocznica urodzin Fridricha Wilhelma Sertürnera – odkrywcy morfiny.
awers: popiersie od przodu, nim odręczny podpis, w otoku napis: ZUM GEDENKEN AN DEN 200. GEGURSTAG *19.06.1783 NEUHAUS † 20.02.1841 HAMELN
rewers: po lewej stronie herb miasta Hameln, w części centralnej napis: FRIEDRICH WILHELM SERTÜRNER BESIEGTE DEN SCHMERZ DURCH DIE ENTDECKUNG DES MORPHIUMS ER LEBTE UND WIRHTE VON 1820-1841 ALS RATHS-APOTHEKER UND FORSCHER IN HAMELN (tł. Friedrich Wilhelm Sertürner zwyciężył ból odkrywając morfinę żył i pracował w latach 1820-1841 jako aptekarz i badacz w Hameln)
Friedrich Wilhelm Adam Sertürner , ur. 1783 w Neuhaus , zm. 1841 w Hameln. Niemiecki farmaceuta i aptekarz, który jako pierwszy, wyizolował z opium alkaloid – morfinę. W późniejszych latach zajął się badaniem jej właściwości i działania na organizm. Stwierdził m.in. jego właściwości nasenne i przeciwbólowe. W 1817 roku opisał właściwości środka nazywając go teraz morfiną – od imienia greckiego boga snu Morfeusza. Na podstawie nowych analiz mógł wykazać zasadowe właściwości morfiny, co było w tym czasie czymś absolutnie nowym. Sertürner w raporcie zawarł w formie ostrzeżenia dla lekarzy, aptekarzy i przyszłych pokoleń wyczerpujący opis ujemnych skutków przyjmowania morfiny. – morfinę. W późniejszych latach zajął się badaniem jej właściwości i działania na organizm. Stwierdził m.in. jego właściwości nasenne i przeciwbólowe. W 1817 roku opisał właściwości środka nazywając go teraz morfiną – od imienia greckiego boga snu Morfeusza. Na podstawie nowych analiz mógł wykazać zasadowe właściwości morfiny, co było w tym czasie czymś absolutnie nowym. Sertürner w raporcie zawarł w formie ostrzeżenia dla lekarzy, aptekarzy i przyszłych pokoleń wyczerpujący opis ujemnych skutków przyjmowania morfiny.
Medale upamiętniające Jędrzeja Śniadeckiego – lekarza i naukowca: biologa, chemika i filozofa, a także publicystę-satyryka.
Jędrzej Śniadecki (1768-1883) opracował podstawy polskiej terminologii chemicznej oraz napisał pierwszy polski podręcznik chemii. Jako pierwszy opisał metodę leczenia krzywicy za pomocą zwiększonej ekspozycji na światło słoneczne. Promotor higieny i dietetyki oraz pionier wychowania fizycznego w Polsce. Autorem oryginalnej i nowatorskiej pracy pt. „Teorya Jestestw Organicznych” (1804 r., Warszawa), w której opisuje wyjątkową cechę organizmów żywych, jaką jest ciągła przemiana materii. Był również pedagogiem, o czym świadczy rozprawa z 1805 roku „O fizycznym wychowaniu dzieci”. Jest to jedna z pierwszym polskich prac o teorii wychowania fizycznego, w której Śniadecki podkreśla, że sensem wychowania dziecka jest kształcenie umysłowe oraz dbałość o zdrowie, traktowane jako nierozerwalna całość.
Medal wydany przez Polskie Towarzystwo Historii Medycyny – Warszawa z okazji 200.rocznicy urodzin Jędrzeja Śniadeckiego w 1968 r.
sygnowany: Mennica Państwowa
projekt: Edward Gorol
Medal wydany przez Stowarzyszenie Absolwentów Akademii Medycznej w Krakowie z okazji 200. rocznicy urodzin Jędrzeja Śniadeckiego w 1968 r.
Medal upamiętniający wybitnego chirurga, profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego i Lwowskiego wydany z okazji 75-lecia Szpitala Chirurgicznego w Częstochowie im. Ludwika Rydygiera 1913 – 1988
projekt i wykonanie: Beata Wątróbska-Wdowiarska
Ludwik Antoni Rydygier (1850 – 1920) – polski lekarz, chirurg, profesor doktor medycyny, generał brygady Wojska Polskiego; Obrońca Lwowa. W latach 1869–1873 studiował medycynę najpierw w Krakowie, a później na uniwersytecie w Greifswaldzie. Dyplom lekarza uzyskał 8 grudnia 1873 roku, a pracę doktorską obronił w lutym 1874 roku. W 1887 roku objął katedrę chirurgii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. W 1897 otrzymał propozycję objęcia stanowiska kierownika nowej katedry i kliniki chirurgii Uniwersytetu Lwowskiego. W latach 1901/1902 był rektorem Uniwersytetu Lwowskiego. W 1889 roku zorganizował pierwszy w Polsce zjazd chirurgiczny. Zjazdy te w 1921 dały początek Towarzystwu Chirurgów Polskich. Wychował wielu znakomitych chirurgów, przyszłych profesorów. Był wybitnym chirurgiem, odznaczył się jako świetny operator, inicjator nowych metod, utalentowany organizator. Niektóre wprowadzone przez niego metody operowania żołądka, raka odbytnicy, amputacji, kardiochirurgii, ortopedii, chirurgii plastycznej, urologii – są stosowane do dziś. W 1880 roku przeprowadził pierwszy w Polsce (a drugi na świecie) zabieg wycięcia odźwiernika z powodu raka żołądka, a w 1881 pierwszy w świecie zabieg resekcji żołądka z powodu owrzodzenia. W 1884 wprowadził nową metodę chirurgicznego leczenia choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy za pomocą zespolenia żołądkowo-jelitowego. Rydygier był autorem (1900) oryginalnej metody usuwania gruczolaka gruczołu krokowego i wielu innych technik operacyjnych. W czasie I wojny światowej kierował szpitalem wojskowym w Brnie. Po zakończeniu wojny powrócił do Lwowa. Walczył w jego obronie przed Ukraińcami w listopadzie 1918. W trakcie walk o Lwów włączył się w tworzenie służb medyczno-sanitarnych Wojska Polskiego. Został do niego przyjęty w stopniu generała podporucznika. W 1920 rozpoczął organizowanie szpitali wojskowych. Był szefem sanitarnym Dowództwa Okręgu Generalnego „Pomorze” oraz Konsultantem i naczelnym chirurgiem Dowództwa „Wschód”. Zmarł nagle na zawał serca25 czerwca 1920 roku. Został pochowany początkowo na cmentarzu Łyczakowskim; szczątki przeniesiono później do kwatery dowódców na Cmentarzu Obrońców Lwowa.
Więcej na stronie: https://izba-lekarska.org.pl/images/PM/lipiec-sierpien2022/24/
Medal pamiątkowy z wizerunkiem światowej sławy pediatry i neurologa Józefa Polikarpa Brudzińskiego (1874-1917) wydany przez Polskie Towarzystwo Pediatryczne w 1993 r.
sygnowany: Stanisława Wątróbska-Frindt
Józef Polikarp Brudziński (1874 – 1917) – polski lekarz, pediatra i neurolog, działacz społeczny i polityczny, założyciel, profesor Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego i rektor tej uczelni. Opisał szereg objawów zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych (objawy Brudzińskiego). Współzałożyciel Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego i „Przeglądu Pediatrycznego”.
Medal upamiętniający Tytusa Chałubińskiego – współtwórcę Towarzystwa Tatrzańskiego; prekursora polskiego klimatolecznictwa. Dzięki jego staraniom Zakopane zyskało pod koniec XIX wieku status stacji klimatycznej jako kurort wspomagający leczenie chorób płucnych.
Wydany przez Polskie Towarzystwo Turystyczno – Krajoznawcze z okazji Zjazdu Krajowego w 1985 r.
sygnowany: Mennica Państwowa 1985 r.
projekt: W. Majdewicz; wykonanie: Stanisława Wątróbska – Frindt
Tytus Chałubiński (1890 – 1889) – lekarz, lekarz, profesor patologii, botanik (briolog), działacz społeczny i polityczny, filantrop, wykładowca akademicki, filozof medycyny, taternik i miłośnik przyrody, powstaniec węgierski, pisarz. Jako pierwszy lekarz pochodzenia polskiego zdobył międzynarodową sławę i poważanie; uznawany za najwybitniejszego Polaka drugiej połowy XIX w. Współtwórca Towarzystwa Tatrzańskiego; prekursor polskiego klimatolecznictwa. Dzięki jego staraniom Zakopane zyskało pod koniec XIX wieku status stacji klimatycznej jako kurort wspomagający leczenie chorób płucnych. Medycynę studiował w latach na Akademii Medyko-Chirurgicznej w Wilnie, później na Uniwersytecie Dorpackim i na Uniwersytecie Juliusza i Maksymiliana w Würzburgu, gdzie uzyskał dyplom lekarza. Od roku 1845 mieszkał w Warszawie, gdzie rozpoczął praktykę lekarską w Szpitalu Ewangelickim. Prowadził także praktykę prywatną, cieszącą się ogromną popularnością. W 1856 roku został ordynatorem w Szpitalu Dzieciątka Jezus – największym w Warszawie. Złożywszy wymagane egzaminy, w roku 1846 Tytus Chałubiński podjął pracę lekarską w Warszawie, przyjmując chorych we własnym gabinecie oraz w Szpitalu Ewangelickim. Szybko stał się sławnym lekarzem, zarówno dzięki swojemu talentowi (zwłaszcza w dziedzinie diagnostyki), jak i chęci do bezinteresownego wspierania potrzebujących. Ponieważ wystarczały mu dochody z prywatnej praktyki, całą pensję szpitalną przeznaczał na potrzeby chorych. Brał intensywny udział w pracach Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego, wygłaszając odczyty i dyskutując nad nowymi teoriami. Dowodził przydatności w medycynie patomorfologii, będącej wówczas bardzo nowoczesną nauką, a także badań fizykalnych; zachęcał do wstrzemięźliwości w jedzeniu i rezygnacji z używania lekarstw, których skuteczność nie jest dowiedziona; sprzeciwiał się stosowaniu opioidów z wyjątkiem stanów terminalnych. Polecał wywoływanie wymiotów żółciowych we wczesnej fazie przebiegu cholery; choć obecnie metoda ta jest uważana za bezpodstawną, osiągał z nią wyjątkowo dobre w swoich czasach rezultaty kliniczne.
Medal upamiętniający inicjatora I Zjazdu Polskich Historyków Medycyny w 1924 r. i założyciela Krakowskiego Towarzystwa Miłośników Medycyny.
awers: wizerunek z odręcznym podpisem Wł Szumowski (1857-1954)
rewers: napis: CATHEDRA PHILOSOPHIAE MEDICINAE DOCTRINAE A MICHEL-AUGUSTIN THOURET PARISIIS EXCOGITATAE A WŁASDYSŁAW SZUMOWSKI PRIMUM CRACOVIAE A. 1920 INSTITUTA EST (tł.: Myśl Michela-Augustina Thoureta powołania katedry filozofii medycyny w Paryżu, została zrealizowana w 1920 r. przez Władysława Szumowskiego w Krakowie)
sygnowany: Małgorzata Kot
darczyńca: prof. Zdzisław Gajda, Prezes Krakowskiego Towarzystwa Miłośników Historii Medycyny
Władysław Szumowski (1875 -1954) – lekarz, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek PAU (od 1938 r.), historyk medycyny i filozof. Absolwent Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego Uniwersytetu w Petersburgu, Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego (1899 r.) oraz Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu we Lwowie. W 1906 r. Wydział Lekarski Uniwersytetu Lwowskiego nadał mu tytuł doktora wszechnauk lekarskich. Od 1908 roku prowadził regularne, nadobowiązkowe wykłady z historii medycyny. Od 1917 roku pełnił funkcję naczelnego lekarza w Polskim Komitecie Pomocy Sanitarnej. W 1918 podjął pracę w randze radcy ministerialnego Ministerstwa Zdrowia w Warszawie. W 1920 roku objął nowo powstałą Katedrę Historii i Filozofii Medycyny na Uniwersytecie Jagiellońskim jako jej profesor zwyczajny. W 1924 roku Szumowski był inicjatorem pierwszego Zjazdu Polskich Historyków Medycyny. W rok później jego staraniem powołano do życia Krakowskie Towarzystwo Miłośników Medycyny. W roku akademickim 1938/1939 powierzono mu godność dziekana Wydziału Lekarskiego UJ. Aresztowany w 1939 r. przez Niemców w trakcie Sonderaktion Krakau i wywieziony do obozu w Sachsenhausen, z którego został zwolniony w 1940 r. W 1945 roku powrócił na katedrę, starając się przywrócić jej przedwojenny status. Do 1953 roku był prezesem Komisji Klasyków Przyrodoznawstwa i Medycyny Polskiej Akademii Umiejętności
