Opublikowano

Tytus Chałubiński (1890-1889)

Medal upamiętniający Tytusa Chałubińskiego – współtwórcę Towarzystwa Tatrzańskiego; prekursora polskiego klimatolecznictwa. Dzięki jego staraniom Zakopane zyskało pod koniec XIX wieku status stacji klimatycznej jako kurort wspomagający leczenie chorób płucnych.

Wydany przez Polskie Towarzystwo Turystyczno – Krajoznawcze z okazji Zjazdu Krajowego w 1985 r.

sygnowany: Mennica Państwowa 1985 r.

projekt: W. Majdewicz; wykonanie: Stanisława Wątróbska – Frindt

Tytus Chałubiński (1890 – 1889) – lekarz, lekarz, profesor patologii, botanik (briolog), działacz społeczny i polityczny, filantrop, wykładowca akademicki, filozof medycyny, taternik i miłośnik przyrody, powstaniec węgierski, pisarz. Jako pierwszy lekarz pochodzenia polskiego zdobył międzynarodową sławę i poważanie; uznawany za najwybitniejszego Polaka drugiej połowy XIX w. Współtwórca Towarzystwa Tatrzańskiego; prekursor polskiego klimatolecznictwa. Dzięki jego staraniom Zakopane zyskało pod koniec XIX wieku status stacji klimatycznej jako kurort wspomagający leczenie chorób płucnych. Medycynę studiował w latach na Akademii Medyko-Chirurgicznej w Wilnie, później na Uniwersytecie Dorpackim i na Uniwersytecie Juliusza i Maksymiliana w Würzburgu, gdzie uzyskał dyplom lekarza. Od roku 1845 mieszkał w Warszawie, gdzie rozpoczął praktykę lekarską w Szpitalu Ewangelickim. Prowadził także praktykę prywatną, cieszącą się ogromną popularnością. W 1856 roku został ordynatorem w Szpitalu Dzieciątka Jezus – największym w Warszawie. Złożywszy wymagane egzaminy, w roku 1846 Tytus Chałubiński podjął pracę lekarską w Warszawie, przyjmując chorych we własnym gabinecie oraz w Szpitalu Ewangelickim. Szybko stał się sławnym lekarzem, zarówno dzięki swojemu talentowi (zwłaszcza w dziedzinie diagnostyki), jak i chęci do bezinteresownego wspierania potrzebujących. Ponieważ wystarczały mu dochody z prywatnej praktyki, całą pensję szpitalną przeznaczał na potrzeby chorych. Brał intensywny udział w pracach Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego, wygłaszając odczyty i dyskutując nad nowymi teoriami. Dowodził przydatności w medycynie patomorfologii, będącej wówczas bardzo nowoczesną nauką, a także badań fizykalnych; zachęcał do wstrzemięźliwości w jedzeniu i rezygnacji z używania lekarstw, których skuteczność nie jest dowiedziona; sprzeciwiał się stosowaniu opioidów z wyjątkiem stanów terminalnych. Polecał wywoływanie wymiotów żółciowych we wczesnej fazie przebiegu cholery; choć obecnie metoda ta jest uważana za bezpodstawną, osiągał z nią wyjątkowo dobre w swoich czasach rezultaty kliniczne.